Jana Muradova: “Het eerste wat ik dacht was: shit, ik kan niet meer fietsen”
Deze maand schreef Jana Muradova voor de tweede keer het NK BMX Freestyle op haar naam. Een mooie kroon op haar mentale veerkracht: na een blessure was ze lange tijd het plezier in het fietsen kwijt, maar inmiddels heeft ze de flow weer te pakken. In een periode van een paar jaar schopte ze van amateur naar niets naar TeamNL.
Vier dagen na haar NK-overwinning moest Jana onder het mes, dankzij die diezelfde blessure: “Die heb ik opgelopen in 2015, toen ik nog recreatief fietste. Ik probeerde iets heel stoms. Het was helemaal niet gevaarlijk maar het is zo verkeerd gegaan. Ik ben een meter de lucht in gegaan, ik deed niks, ik sprong van mijn fiets af. Toen ben ik op mijn voeten gevallen en zakte ik door mijn enkel. Ik had zoveel pijn; het eerste wat ik dacht was: shit, ik kan niet meer fietsen. Het was zo’n vieze pijn, ik ben blij dat het toen op de eerste hulp behandeld is.”
Na haar blessure stopte Jana een tijdje met fietsen: “Ik dacht dat het een kneuzing was maar ik bleef er zo lang last van hebben. Ik ben me gaan focussen op mijn bedrijf, waarmee ik drum & bass-evenementen organiseer. Daarnaast deed ik de opleiding sociaal werk.” Van professioneel was ten tijde van die enkelbreuk nog geen sprake: “Maar ik kende heel weinig meiden die fietsten en ik dacht misschien wat sponsorships binnen te kunnen halen. Iets van een edit maken zou wel leuk zijn. Op zo’n manier zat ik erin. Een maand na de breuk mocht ik weer fietsen. Ik probeerde het en het deed best veel pijn nog. Ik had meer rust nodig en ondertussen was ik al andere dingen aan het doen met mijn leven. De keren dat ik de fiets weer pakte toen mijn enkel niet zoveel pijn meer deed, was ik het gevoel kwijt. De adrenaline, de wil om weer op te staan als ik viel. Voorheen wanneer ik viel was het: Oh, dat was vet. Ik ga het nog een keer proberen. Maar nu vroeg ik me af wat ik eigenlijk aan het doen was. Ik wilde naar huis, met mijn vrienden chillen. Ik vond het niet zo leuk meer.”
Toen ze twee jaar later de fiets weer oppakte, ging het snel: “Ik wilde het graag weer oppakken want ik kon me herinneren hoe leuk het was. Hoe vet het was om om twaalf uur ’s middags weg te gaan en om één uur ’s avonds terug te komen en alleen maar gefietst te hebben met je vrienden. Ik ging met wat oude vrienden fietsen in Den Haag. Gewoon met mensen buiten zijn, tricks uitproberen. Toen heb ik een filmpje gepost op Instagram en toen kwam er een berichtje binnen dat er een wedstrijd zou plaatsvinden en dat ze het leuk zouden vinden als ik meedeed. Ik eindigde als laatste, want ik had geen conditie omdat ik lang niet had gefietst.”
Tijdens de wedstrijd was Jana onder de indruk van wat Charlotte Worthington liet zien: “Ze rijd voor Groot-Brittannië en is een van de gekwalificeerde dames voor de Olympische Spelen. Voor het eerst zag ik een meisje waarvan ik dacht: jij kan wel fietsen. Bij alle meiden die ik eerder zag fietsen dacht ik: dit ziet er echt niet uit.” Voor het eerst realiseerde Jana zich dat ze hier zelf ook iets in zou kunnen bereiken: “Ik wist niet dat het een ding was tot ik na de wedstrijd hoorde dat BMX Freestyle op de Spelen zou plaatsvinden, dat er waarschijnlijk een TeamNL zou komen en dat ik misschien uitgenodigd zou worden. Toen ben ik weer gaan fietsen, ik heb mijn studie afgemaakt en net voor mijn afstuderen ben ik uitgenodigd door TeamNL. Toen ben ik fulltime gaan trainen. En al is TeamNL BMX nog niet zo heel erg gevestigd in Nederland; na zoveel reizen, na al die wedstrijden, na twee keer de Nederlandse titel pakken denk ik: ik zit wel echt hoog op het niveau. Dat heb ik nooit zien aankomen, ik ben hier in één keer in beland.”
Om dat niveau te halen, heeft Jana veel gehad aan de begeleiding van haar coach Frits van der Linden: “Ik heb street gereden, ik heb nooit park gereden. Toen ik net in TeamNL kwam, heeft hij letterlijk gezegd: je moet alles vergeten wat je kan. We gaan je opnieuw leren fietsen. Je kan wel veel tricks maar dat gaat je niks opleveren als je niet op de box kan. Ik vertrouw op mijn coach, dus dat heb ik het eerste half jaar gedaan. Alleen maar leren springen. Alleen maar leren rijden. Geen enkel meisje in Nederland kon dat oude park van 040BMX zo hard knallen als ik dat kon. Op het NK zag ik meiden die dat al op jonge leeftijd kunnen; ik kijk ernaar uit om met ze te trainen en ze te motiveren. Maar dat heeft me uiteindelijk dus heel veel opgeleverd. Als je dan weer je tricks gaat proberen en je doet ze over de box, levert dat je meteen tien keer zoveel punten op als dat je het op de box doet. Ik heb het advies van mijn coach en mijn teamgenoten opgevolgd en nu ben ik voor de tweede keer Nederlands kampioen geworden.”
Ook het plezier in het fietsen kwam door deze stap terug: “Het is een emotional rollercoaster geweest. Ik heb heel veel getraind, ben veel gefrustreerd geweest, maar dat heeft goed uitgepakt. Ik ben echt gegroeid. Toen ik in TeamNL kwam, was ik zo gemotiveerd, ik voelde me zo gesupport door mijn coach en mijn team, het voelde alsof ik echt iets aan het doen was. Ik voelde dat ik hier echt iets mee kon bereiken.”
Maar toen, na een vijftal buitenlandse wedstrijden, was daar opnieuw een mentale slag die gewonnen moest worden: “Ik ben gevallen met een backflip. Dat is een van mijn meest bekeken filmpjes, hij was echt heel lelijk. Ik heb er niks aan overgehouden, ben meteen opgestaan. Er was fysiek niks aan de hand, maar ik had echt mijn nek kunnen breken. Dat heeft me zo erg.. dat heeft echt iets met me gedaan waardoor ik in een keer heel erg achteruit ben gegaan met fietsen. In het buitenland was ik best wel goed aan het rijden. Mijn eerste wedstrijden en iedereen let al op dat Nederlands meisje. De bedoeling was om in het off-season zo hard mogelijk te trainen om nog beter terug te komen, in plaats van te rusten. Maar het kwam er niet van want ik zat er mentaal zo erg doorheen. Ik durfde de simpelste dingen niet meer. Ik kreeg destijds een relatie en dat ging me ook een beetje afleiden. Het ging gewoon niet zo lekker meer. Ik stond echt op het punt om uit het team te gaan; ik wist niet meer waarvoor ik het deed.”
“Toen kwam Corona,” vervolgt ze, “mijn relatie is uitgegaan; vervelende dingen zijn er gebeurd sinds het begin van het jaar en daaruit ben ik zoveel sterker gekomen. Mijn angst is in één keer lager dan ooit. Ik heb op het NK mijn backflip gedaan, die heb ik nog nooit eerder op hout gedaan. Mijn teamgenoot Daniel Wedemeijer haalde me over, hij zei dat het dat of niks zou zijn. Ik dacht: als ik dit wil gaan winnen, moet ik het nu gaan doen. Ik heb het gewoon gedaan en ik ben zo trots op mezelf, want als ik kijk naar hoe het de afgelopen maanden ging.. ik zat echt verre van lekker in mijn vel en nu is dat allemaal terug aan het komen. Ik ben zo excited om weer te gaan fietsen! Ik was het gevoel van voldoening halen uit tricks kwijt. Ik deed steeds hetzelfde en het lukte maar niet. Het is zo’n mentaal spelletje, naast dat het fysiek is. Het is zo belangrijk om gewoon zelfverzekerd te zijn, om te geloven in dat jij iets kan. Dan ga je het durven. Als jij een trick doet met 90% is de kans 100% dat je gaat vallen. Je doet ‘m 100% of je doet ‘m niet. Ik merkte in de afgelopen trainingen dat ik weer in die flow begon te raken. Ik kijk niet eens meer uit naar het wedstrijdseizoen, ik zie wel hoe dat gaat, maar ik kijk er weer naar uit om progressie te boeken in mijn rijden. Met mijn team zijn. Ik kijk er écht naar uit dat Area51 weer open gaat. Ik heb daar zoveel zin in, dat is echt mijn thuis gewoon.”
